An de Grens

 
    
 
CD 1  AAN DE GRENS
 
(februari 2006)

1.           s Aoves
2.           Zat
3.           Gardienen
4.           An de grens
5.           Mechteld, ut verhaal van vuur
6.           At ’t er op an kump
7.           Azem of Etten
8.           Gin zin
9.           Niet te koop
10.         Veurbi-j
11.         Naor huus
 
 s AOVES.
 
Um 8 uur mosten wi-j altied naor bed
Dan wier veur de groten koffie gezet
Tante zus nam Jamin kuukskes met
En rookte d’r eerste sigaret
De volwassen weareld wa koffie en rook
Wi-j wisten zeker: da wollen wi-j ook.
 
Niet dat wi-j al sloapen wollen
Wi-j ginge eers nog un hutje spollen.
Maor ie mos ow we gedeis holle
Dazze ow beneje niet heure zollen.
Maor moeder dreigde dan toch met “snotverdomme,
Mo’k met de matteklopper boave komme”.
 
Mien zus zong in bed un heel repertoire
Van Everly brothers en den schlagerstar
Euver Devoted to you en holle van mekaar
en Where are you little star?
Azze stopte met zingen vond ik ut arg
Altied met Te Lourdes op de barg.
 
As moeder eiges, an ut end van de dag,
Slaope ging en as un nachtwacht
un bezuuk an alle slaopkamers brach
um te zien of iedereen d’r goed onder lag
Soms a’k heurde hoe ze zo eur ronde liep
Le-j ik mien arm buuten bed en dee of ik sliep
Veurzichtig wiere deur eur onder de deaken geleg
En stillekes ging ze weer weg
 
Soms kwam d’r onweer euver de bos
Dan mochte alle slaopkamerdeure los
En lachtten samen um un bruur den neudig mos
En niet noor de wc beneje dos.
Veilig en warm samen in bed
Un stark gevuul da’k nooit meer verget.
 
Um 8 uur mosten wi-j altied naor bed.
Dan wier veur de groten koffie gezet.
 
C Berherdieck 2004
 
ZAT
 
‘K’eb niks meer neudig dan wat straoten
Um ‘n kupke koffie te drinken bi-j Jan
En euver koeien of ut weer te praoten
Van bei-je wet ik niks van.
En daornao zwiege wi-j same heel lang
En ut leave geet gewoon zien gang
 
Refrein
Ik heb zat, ik heb zat, ik heb zat
Al dat praoten he’k now we gehad
Vol te vol, vol te mooi, vol te glad
Ik heb zat.
 
Efkes de wind deur beum heure wea-je
De roep van een ganzenvluch
mik mien al heel arg tevrea-je
ut brig de rust in mien terug.
At de wind kump uut ut oosten of zuuden
Kan’k ut klökske van ut klooster heuren luuden
 
Refrein
Ik heb zat, ik heb zat, ik heb zat
Al dat herrie woarin ik ‘t verstaon vergat
Vol te vol, vol te vaak, vol te hard
Ik heb zat.
 
Un bietje zon op mien gezich vuule schienen
wat harfskleuren zien is mien al bes
niet rennen um de kos te verdienen
allenig wat liggen in ut gres.
Un paar koeien zien lope in de wei
De meidoorn ruuke in mei
 
Refrein
Ik heb zat, ik heb zat, ik heb zat
Al dat bewegen brach mien niks wieter op pad
vol te vol, vol te snel, vol te hard
Ik heb zat.
 
Wat het un mins neudig in dit leave;
een botteram, een jas en een huus.
’t Mooiste wut kosteloos gegeaven.
De liefde, de zon of een thuus.
Waor de vertrouwde geur van mien vrouw hink,
mien muziek deur de dagen her klink.
 
Refrein
Ik heb zat, ik heb zat, ik heb zat.
Al dat grei wao’k nooit wat an had.
Vol te vol, vol te duur, vol te plat.
Ik heb zat.
 
“D’r zitte gin tesse in ow doodshemp”
heb ze mien vroeger altied al gezeit.
Alles wa-k van ut leave hier metnemp
is un grote onzekerheid.
Moar ik wet, ook ik mot veurbi-jgaon
en alles wat ik hier heb gedaon.
 
Refrein
Ik heb zat, ik heb zat, ik heb zat.
Al die tied da’k te leave vergat.
Vol te druk, vol te leag, vol te plat.
Ik heb zat.
 
C Berherdieck 2004
 
GARDIENEN
 
Tegen de aovond ri-j ik an ow huus veurbi-j
en ziet hoe-j net de gardienen dichdoet.
De letste strepen lich um de roet
lichten vaag ow old gezich nog wat bi-j.
 
Ik wet nog hoe veur mien as blaag in dat sluuten
un gevuul van geborgenheid lag.
As un samen schuulen in de ark van Noach,
veur de kolde, duustere waereld daorbuuten
 
Mama, dit ist’r now van ons gekommen,
moeder en zoon die mekaar hebt gekend,
wat in zo’n vertrouwde handeling wut herkend
 
hoe wi-j ons samenzun hebt doen verstommen
hoe makkelijk wi-j an mekaar veurbi-jgaon.
De gardienen tussen ons dicht hebt gedaon.
 
C Berherdieck 2004 
 
AN DE GRENS
 
Een streep deur ut land, niemandsland
Wi-j hier en hullie an de gunne kant
Duutser , hollander allenig op papier
Net zo makkelijk gunt as hier.
Iedereen warkte bi-j de Pruus
en ’s aovonds met de ZE weer naor huus.
Maor ze verdienden d’r mooi wat met
heel wat families heb zich d’r goed met gered
 
Van alles smokkelen euver de geut
in een fiets of een holteren peut.
Iedereen deed er wel an met
van pastoor tot Jan met de pet.
De pungelaar dat was de held
h-j deed ook vol goeds met zien geld.
Een botterkruus veur boaven het altaar
en God vergaf de pungelaar.
 
Tussen klooster, trem en Marie van de Peer
alles ging daor hen en weer.
De weg met vrachtwagens dichgezet.
Zo hielpen wi-j aan ’t Wirtschafswunder met.
De Végé verkoch Butter en billige Eier
an herr Waltervang of frau Maier
Die stopte het onder eur rok,
maor kreg het met de douane an de stok
 
Al die duutsers op de donderdagse markt,
wi-j hadde ze graag den harde mark.
Efkes met de blage naor de Rien
um de boten of het hoge water te zien.
Zwemmen in het Eugen Reintjes bad.
Wie het er gin vri-jeri-j gehad?
Met Gitte, Manfred of Ulli
en zong niet de Schlagers van Freddy?
 
T’is stil geworden bi-j de paol.
Waor zun die minsen allemaol?
Wat blage hange bi-j ut klooster, doelloos.
Het olde gebouw oogt troosteloos
De Trem, de grens en Marie van de Peer
verdwenen, gesloopt of ze zun er niet meer.
Gin Caltex pomp met dove Frans d ‘r veur.
Ik ruuk now nog de benzine geur.
 
Gin streep meer deur ut land, niemandsland.
Alles jug zo deur naor de gunne kant
Alles volgebouwd, opze les
wie wette drek nog datter een grens is gewes?
Het plein an de grens, het li-jt verstild.
Allenig de Wetering lup nog naor de Wilt.
Wiendels, Weenink , Ruks ze zun vort.
Wie dut um twaalf uur ’s nachts Nederland op slot
 
MECHTELD, UT VERHAAL VAN VUUR.
 
intro: (2x)
 D'r brue-jt wat in dizze stad,
 d'r smeult wat onder ut volk.
 Ut drae-jt, ut drae-jt as un kolk               
 en trik onschuldige minse met in un diep gat.
 
 D'r worde de letste tied vremde dinge verteld
 euver dooie peerde, dooie koeie en now ook nog un dood blaag.                    
 De here van de stad zitte de'r haevig met in hun maag,
 maor ut volk het allang, ut oordeel allang geveld.
 
 MECHTELD: De blage roepe mien nao op straot.
           hun olders jage mien vort met stene.
           Ze sluupe um mien huus, a'k slaope gaot
           en a'k naor buute komp, bunt ze allemaol verdwene.
           Al hun angs keert zich as getuuge tege mien                                                             
           hun elend drig mien naam.
           Ze ziet allenig maor wat ze wille zien.
           Maor ik wil dat ut rech sprik. Zuuver mien naam.
 
D'r lif un vrouw binne dizze stad
ze verzamelt kruude um alles met te behekse,
um onschuldige minse met te kwetse.
Al heel wat hebter met eur te doen gehad.
Ze zegge ze het eur ziel en zaligheid verkoch
in ruil veur mysterieuze krachte.
De duuvel mot eur al duk hebben bezoch
as un jagende wind, in aard're duustere nachte.
 
MECHTELD: Wat kan'k te'r in hemelsnaam veur
           da'k soms die vremde beelde ziet.
           De dood um mien her zie en heur.
           Waorvan ut kump, ik wet ut niet.
           God wet waoraan ik dit verdien.
           Wiet teveur zag ik al de dood van mien vader en moe.
           Mien eige man he'k levend dood gezien.
           Wat mo'k now met zo'n gave, un gave as doem?
 
D'r is vandaag un vrouw verbrand,
un heks want ze blef drieve.
Gans ut volk is natuurlijk komme kieke,
de here stinge machteloos an de kant.
In dit uur van minsenood
lach ut kwao-je oog zich dood.
Ut kwao-je oog lach um de dood.
Ut kwao-je oog lach Mechteld dood.
 
 
MECHTELD: Wat mos ik doen um mien onschuld te bewieze?
           Gin waorheid is tege martelinge bestand.
           Ik heb allenig mien eenzaam laeve te verlieze,
           maor de waorheid lei-jt now in Gods hand.
           Ut vuur mik un end an alle waorheid.
           De leuge wae-jt wat as deur de nach.
           Gullie gaot marge gewoon weer an de arbeid.
           Ut offer an de angs is weer gebrach.
 
Hagasuzza, Hagasuzza, ut vuur as rooie draod deur alle eeuwen,
heurt de slachtoffers kermen en schreeuwen.
Hagasuzza, Hagasuzza, dissidenten, ketters, vremde minse, inquisi­tie,
Auschwitz, Herosjima, Beslan en Yoegoslavië.
 
MECHTELD: Ik bun maor un schakel in un keten van vuur,
           weer un takkebos op ut hellevuur,
           Dat brandend wut geholde deur angs en hoogmoed:
           zoas wi-j ut doet is ut goed,
           allenig zoas w-j ut doet is ut goed,
           want zo bunt onze maniere,
           allenig zo is ut goed.
           Ziet, de waereld steet in brand
           en wi-j stoat an de kant.
           Ziet toch, de waereld steet nog altied in brand
           en wi-j staot nog altied naeve de kant.                                             
           en wij staot nog altied naeve de kant.
 
C Berherdieck 1994
 
AT ’T ER OP AN KUMP.
 
At ’t er op an kump stao-j misschien veur een dichte deur.
Laot ik ow d’r niet meer in.
Is het mien te geveurlijk of niet naor ‘t zin.
At ’t er op an kump wut ow kloppen niet geheurd.
 
At ’t er op an kump bun’k misschien ganiet meer thuus.
Bun’k met de noorderzon vertrokken.
He’k mien zondagse pak angetrokken.
At  ’t er op an kump gao’k weg zonder ajuus.
 
At ’t er op an kump we’k misschien nurges meer van
En he’k allenig maor gedaon wat ze van mien wolle
Umda’k zo bang was veur mien eige hebben en holle.
At ’t er op an kump geaf ik iedereen an.
 
At ’t er op an kump he’k misschien ga gin tied.
Umda’k altied mien eigen streutje schoon mot maken
en gin tied heb veur andermans zaken.
At ’t er op ankump bun’k t’r niet
 
At ’t er op an kump he’k ow misschien we ganiet gekend.
He’k ow verhaal niet geheurd of bun’k ut vergeate.
Heb wi-j niet meer dan met mekaar onder één dak gezaete.
At ’t er op ankump bun’k allenig maor an ow gewend.
 
At ’t er op ankump is mien fluustere
“Ah, ie bunt de mooiste” of “Ik heb ow lief”.
Misschien we de letste leuge in een afscheidsbrief.
At ’t er op ankump ku-j maor beater niet naor mien luustere.
 
At ’t er op an kump smiet ik misschien we de eerste steen.
Waormet ik ollie wil laote wetten
d’r is gin mins woa-j vol op in kunt zette.
At ’t er op ankump zun wi-j allemaol alleen.
 
C Berherdieck 2004
 
AZEM OF ETTEN
 
Ze kwam uut Azem of uut Ette,
zo precies zo'k dat al ganiet meer wette.
Strakke spiekerboks en wild, blond heur
en kek altied wat vreg onde eur lokke deur.
refrein:  Maor altied, altied zo wiet weg.
 
                        Nooit he'k te'r iets liefs gezeg,
                        umda'k de moed d'r niet veur had
                        Allenig den kus, den he’k van eur gejat.
                        Maor at 't nach is en wi-j ligt in bed
                        he'k alle angs van mien afgezet
                        en vraog ik eur precies hoe ze 't hebbe wil
                        en wieter blif alles, blif alles, blif alles stil, blif alles stil.
 
'T kwam niet direc deur wat ze zei
maor meer um alles wat ze de-j;
at ze zo met eur vingers neve eur heur herstrek
wier ik van binne haos hartstikke gek.
 
Refrein:
Nooit he’k eur is tege mien angeleg
Zoat ze kwam is ze weer vortgegaon
ik heb 't zo maor laote begaon,
Maor in eur oge las ik  wel dat ze wis
"den deuzel het mooi zien kansen gemis".
 
Kuts kwam ik eur weer 's tege
en weer he'k de'r euver gezwegeallenig maor gedaon zoat 't heurt;
nooit, nooit is t'r iets gebeurd.
 
Refrein:
Nooit he’k eur ’s de waorheid gezeg.
 
C Berherdieck 1999
 
GIN ZIN!
 
refrein :
Vandaag ku-j mien allemaol de rug op,
vandaag gin gezeur an mien kop.
Ie kunt mien allemoal de rug.
Holt de moel of lazer op.
Vandaag gao'k maor's niet noar mien wark,
d'r is toch gin mins den d'r iets van mark
of ik wel of niet bun gewes.
Zonder mien dreej-t ut ook allemaol bes.
 
Ik lig in bed en heur ut verkeer in de stroat.
De blage op de fiets die naor school toe gaot.
De buurvrouw is al an de schoonmaak,
maor marge is toch alles weer smerig gemaak.
 
Gin vergaderinge en gin moeilijk gepraot,
vandaag gin drekemmers aan de straot
Gin afsprake, beloftes of boodschappe doen
ik gaot mien tied met niks doen verdoen.
 
Misschien da'k vandaag we met spölgoed van de blagen gao spolle
Of heel lang van mien vrouw gao holle.
Ut is ut vol te mooi weer um mien druk te make.
Vandaag bemuu-j ik mien allenig met mien eigen zaken.
 
C Berherdieck 1999
 
NIET TE KOOP
 
 “t Oldershuus, ut steet te koop.
’t Is haos leag, moar a’k t’er deurher loop
mark ik hoe vol ’t nog steet
met van alles wat nooit meer weggeet.
                                
Ik kom um daorvan nog wat met te nemme.
Gin spulle, maor de resten van onze stemmen
die hier klonken of zwegen in dizze kamers.
Dat huule en lachen en roepen van onze namen.
 
Veurzichtig leg ik stukskes lachen en zingen
in een koffer met mien herinneringen
bi-j alles van wa’k ens bi-j de minse vond.
Un verslette koffer as ark van ons verbond.
 
In de keuken vind ik nog wat liedjes, die doar zweven
en zich met ’t verdriet heb verweven
dat nog altied in ons zingen klink
en hier zo vertrouwd in de doodse stilte hink.
 
Ik zie de taofel waor wi-j an heb gezeaten
en heur ons samen be-je veur ’t eaten
“stao ons bi-j in ’t uur van onze dood”
en pak de smaak van goldrenet en roggebrood.
 
Ut geluud van de asbak op ’t granieten aanrecht
wut neave dat van de schuufdeuren gelegd.
Eén klik van een bacalieten lichtschakelaar
hult al ons thuuskommen bi-j mekaar.
 
Achter ut huus scheur ik nog een stuk van ut uutzich
op de wei-jes, waoreuver een prachtig
aovondlicht zich as un vuurrood kleid
euver ut end van een zommerdag henspreid.
 
Ut leave da’k in dit huus heb gekend
is losgegreu-jt van zien betonnen fundament,
ut geet niet naor de hoogste bie-jer
Ik doet mien koffer dicht. Ik trek/mot wie-jer.
 
C Berherdieck 2005 
 
VEURBI-J.
 
intro:
Ie heb now lang zat gezeurd, zovol da'k ut al ganiet meer heur
ik wet now wè watter an mien fealt
D'er is al zo duk euver gepraot ut wut hoog tied da-k now maor's gaot 
Ie hebt ow al te lang an mien vervealt.
 
Refr.      En vraog mien niet waor dat gevuul is hergegaon
            da'k had toen'k ow veur ut eers veurbi-j zag gaon.
            T'is weggedeu-jd as snee veur de zon Ik had ganiet deur da dat bi-j ons ook kon
            Want ut was toch hevig mooi toen ut begon.
                       
 Ik geef ook wè toe ik doet ut niet bes,
 En zeker niet zo druk as de res
 wao-j vol liever met optrek dan met mien.
 
 Met kaste van huuze en un hevige job
 en wieve d'r bi-j met zo'n zonnebankkop
 at die de moel losdoen doen mien de ore pien.
 
 Refr.     Dus vraog mien niet um daor met ow nog weer her te gaon
            waor ze ut leave achter glas hebbe staon
            en allenig maor euver hun eige praot
            waor ze her op vakantie goat
            en hoe gaef toch die köpkes bi-j da suukerputje saot.
intermezzo:
Ie vond mien altijd al foel. Ik zit ook liever in un makkelijke stoel
de res is allemaol noodzakelijk kwaod.
 
Ie wilt dat de wind altied van achteren wee-jt
En minsen ow precies in de schoene tree-jt
Maor daorveur he’k al völ te grote vuut
Zuuk d'er maor een den da spelleke spolt
ik hol daor niet van, ut lut mien kolt
ik hoef niet zo neudig te doen wat iedereen duut.
 
Refrein: als eerste
 
C Berherdieck 1999
 
NAOR HUUS. 

Mien vader lif in een land van lang gele-je,
gevangen in zwart-wit portret.
Waorop zien jong gezicht is stilgezet,
waoruit dit leave is weggegle-je.

Ik wol da’k met dit kleine lied
den betovering kon verbrekke,
zien gezich weer tot leave kon wekken
met een kus op ’t gelaot van de tied.
 
Dan zol ik um mien op arm laote nemmen
um mien euver de Wilt laote zwemmen.
Of ik zol mien eige loate verdwale
en ‘m mien dan op komme laote hale.
Dan zol ik ‘m loate zegge: “kom, ik breng ow naor huus.
Jao, hi-j zol motte zegge: “kom, wi-j gaon naor huus.”

Moar hi-j kik neave mien op van achter ut glas,
as deur un venster uut un ander leave.
Zien ongebruukte jaore mien gegeaven.
Ik bun a-weer older at hi-j ooit was.

Ik leaf in un weareld den nog mos komme,
waorin hi-j de weg al ganiet meer wet.
Maor ik zing um bi-j de hand met.
Ik heb um met naor huus genomme.

Misschien maak ik ’t mien allemaol wè wies
en is mien eige bestaon ingelies.
Deur um urges an un muur gehange
en kent-e ut eigeste verlangen.
Kiek ik um alle dagen an
En wette, net as ik, dat ut niet kan. 
 
C Berherdieck 2005

Andre van Gessel

André van Gessel, geboren 1955 in ’s Heerenberg, behaalde in 1978 aan de PA Groen van Prinsterer in Doetinchem zijn onderwijsbevoegdheid. Als docent werkte hij op verschillende scholen in de regio en sinds 2005 was hij werkzaam als leidinggevende bij het Graafschap College in Doetinchem. In 1994 studeerde hij af als theoloog aan de Theologische Faculteit in Tilburg. Vanaf 1980 schrijft en zingt hij vooral in het Liemers dialect en heeft hij inmiddels drie cd’s uitgebracht. Tussen november 2011 en maart 2023 was hij columnist bij dagblad De Gelderlander. Sinds april 2020 is hij met pensioen en doet sindsdien vrijwilligerswerk bij de Heemkundekring Bergh, waarvan hij met ingang van maart 2023 ook bestuurslid is. Zat jarenlang in de jury van Het beste boek van Achterhoek en Liemers. Hij publiceert regelmatig in onder ander het Jaarboek Achterhoek en Liemers, waarvan hij ook deel uitmaakt van de eindredactie.

Contact info.

Doetinchem
Email : Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Website : http://www.bergherdieck.nl

Fotogallerij